تقریباً هر راننده‌ای، اساسی‌ترین و مهم‌ترین اجزای اتومبیل خود را می‌شناسد. این قطعات شامل موتور، گیربکس، باتری و دینام می‌شود. می‌دانیم که موتور، نیروی محرکه را برای شروع حرکت ایجاد می‌کند. گیربکس، وسیله‌ی نقلیه را در حرکت نگه می‌دارد و باتری در روشن کردن موتور به ما کمک می‌کند؛ اما دینام خودرو چه کاری انجام می‌دهد؟ درواقع دینام موجود در ماشین شما، هنگام تولید نیرو به عنوان رئیس عمل می‌کند. مطمعناً باتری، همان وسیله‌ای است که در ابتدا ماشین شما شروع به حرکت می‌کند؛ اما پس از اتمام این چرخه، کار باتری به طور تقریبی تا دفعه دیگر که احتیاج به روشن شدن داشته باشد تمام می‌شود. برای راه‌اندازی خودرو و ایجاد حرکت مداوم در آن، انرژی بسیاری لازم است و این همان جایی است که دینام مورد استفاده قرار می‌گیرد. دینام ماشین، نیرو‌ی لازم را ایجاد می‌کند و در اختیار باتری قرار می‌دهد؛ هم‌چنین این نیرو را در قطعات الکتیریکی خودرو تامین می‌کند. 


«دینام» چیست؟

دینام، یکی از سه مولفه اصلی مورد نیاز برای تامین برق در وسیله نقلیه‌ی شما است؛ به طور خلاصه سیستم شارژ خودرو تشکیل شده است از دینام، باتری و تنظیم کننده‌ی ولتاژ که انرژی را ایجاد، تامین و تنظیم می‌کند. این وسیله، انرژی مکانیکی را با یک «جریان متناوب»( اِی سی) به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند و اغلب در نزدیکی قسمت جلوی موتور پیچیده می‌شود و توسط «میل‌ لنگ» و با استفاده از تسمه مارپیچی به حرکت در می‌آید. «دینام» خود شامل قطعات کوچک‌تری به منظور تولید نیرو است. از جمله: 


ناگردان  و گردان : آهن‌ربا‌‌ی درون دینام می‌چرخد تا جریان متناوب را برای تبدیل انرژی به الکتریسیته ایجاد نماید.

دیود‌: جریان متناوب را به منظور شارژ باتری و امکان حرکت سوی در یک جهت به جریان مستقیم تبدیل می‌کند (از دینام به باتری).

تنظیم‌کننده ولتاژ: به وسیله‌ی حفظ ماندگاری ولتاژ در محدوده مناسب، از افزایش ناگهانی جریان برق جلوگیری می‌نماید.

فن خنک‌ کننده: در داخل یا خارج از دینام تعبیه شده تا با اتلاف گرما که از ساختار انرژی تشکیل شده است، اجزای داخلی را از حرارت بیش از حد بالا محافظت کند.


علائم خرابی دینام کدامند؟

دینام‌ها، نیاز‌مند دقت و توجه ویژه‌ای نیستند؛ مگراینکه طبیعتاً دچار نقص و از کار افتادگی شوند. اکثر آن‌ها در شرایط ایده‌آل بین ۷ تا ۱۰ سال کار می‌کنند؛ با‌این‌حال روش‌هایی وجود دارد که شما را نسبت به دینام خراب خودرویتان آگاه می‌سازد. چراغ‌های چشمک‌زن جلو، چراغ‌های کم‌نور روی داشبورد و روشن نشدن خودرو از سرنخ‌های جزیی هستند که نشان می‌دهند دینام اتومبیل شما دچار مشکل شده است. اگر وسیله نقلیه‌ی شما، هریک از این علائم به همراه سایر موارد ذکر شده در زیر را داشته‌باشد، شاید زمان آن رسیده که سیستم الکتریکی خودروی شما امتحان شود.


باتری ضعیف

اگرچه وظیفه‌ی دینام، ارسال برق به باتری است؛ اما توانایی احیا کردن باتری ضعیف یا از کارافتاده را ندارد. اگر مطمئن نیستید که باتری یا دینام عامل نارسایی الکتریکی خودروی شما هست، می‌توانید خودتان با استفاده از خودتان با استفاده از سیم‌های استارت زنی اقدام فرمایید و اتومبیلتان را آزمایش کنید. ماشین خود را هل دهید و زمانی که روشن شد، سریعاً کابل‌ها را بردارید؛ در صورت عدم امکان شارژ سیستم توسط دینام، ماشین فوراً خاموش می‌شود و این نشان می‌دهد که دینام دچار خرابی شده است. اگر وسیله‌ی نقلیه پس از چند دقیقه به حرکت خود هم‌چنان ادامه دهد، احتمالاً مشکل از باتری شماست.


چراغ باتری روشن است

وسیله‌ نقلیه‌ی شما به سنسور‌های زیادی مجهز است که با رایانه داخلی اتومبیل ارتباط برقرار می‌کند و هرگونه اطلاعیه‌ای که می‌بایست به راننده ارسال شود، بر روی داشبورد خودرو نمایش داده می‌شود؛ همچون مشکلات الکتریکی. شاید متوجه یک نماد به شکل باتری و حروف «آلت» و «ژن» شده باشید؛ این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که نیروی دینام شروع به از کار افتادن می‌کند.


صدای ناهنجار یا زوزه

«ناگردان و گردان»، «بلبرینگ‌ها» و سایر اجزا به منظور ایجاد انرژی در دینام می‌چرخند؛ با‌این‌حال اگر هر یک از این قطعات تخریب شوند، ممکن است صدای ناهنجار یا زوزه‌‌‌ای نا‌خوشایند ایجاد کند.


اجزاء برقی عایق

این قسمت شاید بارز‌ترین نشانه‌ی مشکل و خرابی باشد. داشبورد کم نور یا چراغ‌های جلو و لوازم جانبی با سرعت‌عمل کند؛ مانند برف پاک‌کن شیشه‌ جلوی اتومبیل، پنجره‌ها، صندلی‌ها و قطع و وصل شدن رادیو نشان‌دهنده‌ی سعی دینام در ایجاد و حفظ هرگونه نیرو است. 

 

بوی بد

بوی زننده‌ی لاستیک سوخته، می‌تواند توسط تسمه‌هایی تولید شود که نمی‌چرخند. به دلیل افزایش اصطکاک، تسمه گرم و بو تولید می‌شود. لغزیدن تسمه بر روی چرخک دینام منجر به تولید بوی بیشتری که مشابه آتش الکتریسیته است خواهد شد؛ این رخداد نشانگر لزوم محکم بستن تسمه است. اگر تسمه قبلاً تنظیم شده است، به یک کاردان فنی جهت آزمایش عملکرد دینام نیاز خواهید داشت. 


تشخیص و تعویض دینام

در صورت مشاهده‌ هر یک از رفتارهای غیرمعمول، همان‌طور که در بالا توضیح داده شده است، با بررسی بصری از تسمه دینام، سریعاً زیر کاپوت را نگاه کنید. به دنبال نشانه‌هایی از لغزش مانند شیشه یا ظاهری سوخته باشید. تسمه‌های شل شده می‌توانند بر روی قرقره‌هایی که باعث ایجاد اصطکاک در تماس فلز با لاستیک هستند لغزیده شوند که این عمل به نوبه خود باعث گرم شدن لاستیک و‌ فرسوده شدن سریع‌تر تسمه می‌شود. به منظور حل مسأله، کشش تسمه را محکم کنید؛ اما مواظب باشید که بیش از حد آن را سفت نکنید، در غیر‌این‌صورت در معرض آسیب رساندن به اجزای حساس داخل دینام هستید.

دینام‌ها اجزای اساسی وسیله‌نقلیه و تا حدودی دارای طراحی پیچیده هستند. تعویض این قطعه در خودروی شما می‌تواند هزینه‌ی گزاف در بر داشته باشد. خوشبختانه گزینه‌های متعددی در ارتباط با تعویض دینام در اختیار دارید و می‌توانید از مولد برق بازسازی‌شده و یا جدید که از تجهیزات اصلی تولید‌کننده ساخته شده است را خریداری فرمایید. دینام بازسازی شده، در حقیقت یک نوع استفاده شده می‌باشد که دارای قسمت‌های معیوب، حذف شده یا تعمیرشده است. در بعضی موارد، مبدل برق یا دینام از وسیله نقلیه‌ی شما خارج و به منظور تولید به یک کارگاه تخصصی ارسال می‌شود. اگرچه دینام با نام تجاری جدید ممکن است پرهزینه‌تر باشد؛ اما به احتمال زیاد قابل اعتماد‌تر و البته همراه با ریسک است. اگرچه اجزای داخلی این نوع دینام حذف و جایگزین شده اند؛ اما این احتمال وجود دارد که در حد نو نباشد.